Cùng với bệnh còi, sưng rễ, thối nút…, bệnh đốm vòng do nấm vi khuẩn Alternaria cũng là đối tượng gây hại thường xuyên trên bắp cải, su hào ở nước ta hiện nay. Bệnh gây hại theo từng giai đoạn như từ giai đoạn cây con đến giai đoạn thu hoạch. Bệnh đốm vòng có thể ảnh hưởng đáng kể đến sản lượng và mẫu mã của nông sản sau này. Căn cứ vào nhu cầu thực tế về mối nguy hại của dịch bệnh hiện nay, chúng tôi sẽ chia sẻ với bà con một số kinh nghiệm về cách nhận biết triệu chứng bệnh trong tự nhiên, từ đó có biện pháp phòng ngừa và kiểm soát bệnh sớm hiệu quả.
Nguyên nhân gây bệnh
Bệnh đốm vòng su hào, bắp cải là do nấm Alternaria brassicae gây ra. Thuộc bộ Moniliales, lớp nấm bất toàn.
– Trên mô bệnh có lớp nấm mốc đen, đó là đám cành bào tử phân sinh và bào tử phân sinh.
+ Sợi nấm đa bào, phân nhánh màu vàng nâu.
+ Cành bào tử phân sinh của nấm Alternaria brassicae ngắn, đa bào; màu nâu nhạt, thẳng hoặc uốn khúc, không phân nhánh, mọc thành cụm hoặc mọc riêng lẻ.
+ Bào tử phân sinh của nấm Alternaria brassicae đa bào; có nhiều ngăn ngang và ngăn dọc, có màu nâu nhạt, hình trái lừu đạn có vòi dài, kích thước khoảng 60 – 140x 14- 18 micromet.
– Nấm gây bệnh đốm vòng su hào, bắp cải là loại bán ký sinh; xâm nhập vào cây chủ yếu qua vết thương sây sát và qua vết gây hại của côn trùng.
Triệu chứng gây bệnh đốm vòng su hào, bắp cải
Đây cũng là một bệnh hại rất phổ biến trong các vùng trồng bắp cải ở các nước trên thế giới và ở nước ta. Bệnh có thể phá hại từ giai đoạn cây con, cây đã cuốn bắp và trên nhiều loại cây họ thập tự khác.
– Trên cây con, vết bệnh thường xuất hiện trên lá sò và thân non, màu đen, hình tròn hoặc hình bất định, bệnh nặng làm cây chết.
– Trên cây đã lớn, vết bệnh hình thành trên lá hình tròn; có nhiều vòng đồng tâm màu nâu nhạt, hoặc nâu sẫm, xung quanh có thể có quầng vàng. Vết bệnh lớn; đường kính có khi đến 1cm, nhiều vết bệnh có thể liên kết với nhau thành hình bất định.
– Khi gặp trời ẩm ướt, trên mặt vết bệnh thường hình thành lớp nấm mốc màu đen. Bệnh có thể xuất hiện ở cả giai đoạn sau thu hoạch, trong thời kỳ vận chuyển và bảo quản bắp cải trong kho làm lá bắp thosois
Điều kiện phát sinh, phát triển
Bệnh thích hợp ở thời tiết ẩm ướt, mát mẻ, mưa nhiều (nhiệt độ không khí khoảng 22-25oC).
Nấm gây bệnh xâm nhập vào trong cây qua các vết thương cơ giới; do mưa gió hoặc do con người vô ý tạo ra trong quá trình chăm sóc hoặc do vết cắn phá của côn trùng.
Bệnh thường xuất hiện nhiều ở những vùng trồng chuyên canh rau họ thập tự. Bệnh có thể gây hại từ khi cây mới có lá sò; nhưng nặng hơn là từ khi cây chuẩn bị cuốn bắp trở đi (kể cả khi tồn trữ, vận chuyển, tiêu thụ sau thu hoạch).
Bệnh thường xuất hiện trên lá già, lúc đầu là những chấm nhỏ màu đen; sau lan rộng ra thành hình tròn đồng tâm, màu nâu. Khi thời tiết ẩm ướt, trên vết bệnh, có lớp nấm xốp màu đen bồ hóng.
Biện pháp quản lý, phòng trị bệnh
– Vệ sinh ruộng trồng.
– Xử lý hạt giống bằng nước nóng 500C trong khoảng 30 phút trước khi gieo.
– Dùng các loại hoạt chất sau để phòng trừ như Azoxystrobin, Matalaxyl hay hỗn hợp (Mandipropamid + Chlorothalonil)…