Chăn nuôi heo (lợn) là mô hình đem lại hiệu quả kinh tế cao cho bà con nông dân và rất phổ biến ở nước ta. Việc phát hiện sớm các bệnh ở heo sẽ giúp bà con phòng chống và điều trị hiệu quả giảm thiệt hại cho vật nuôi của mình. Một trong những bệnh thường xuyên xuất hiện trên loại gia súc này là bệnh hô hấp ở heo. Mời bà con tham khảo ngay tất cả những điều cần lưu ý từ các chuyên gia của chúng tôi về căn bệnh này để sớm có biện pháp điều trị hiệu quả.
Bệnh hô hấp ở heo là gì?
Bệnh hô hấp phức hợp trên heo hay còn gọi tắt là PRDC (Porcine Respiratory Disease Complex) gây ra những thiệt hại không nhỏ cho người chăn nuôi như làm tăng tỷ lệ chết trong đàn; giảm FCR; kéo dài thời gian xuất chuồng; tăng chi phí dung thuốc,…
Kiểm soát bệnh hô hấp phức hợp trên heo và chuẩn đoán sớm cũng như xác định được chính xác bệnh rất có ý nghĩa không chỉ trong điều trị bệnh mà còn trong việc quản lý và kiểm soát bệnh này.
![Bệnh hô hấp ở heo là gì?](https://tohlim.com/wp-content/uploads/2021/10/20160923_benh-viem-phoi-dinh-suon-app_6.jpg)
PRDC trên heo không phải là bệnh mới, bệnh thường xảy ra do sự kết hợp của nhiều mầm bệnh trên đường hô hấp trong cùng một thời điểm gồm các mầm bệnh khởi phát như bệnh do Mycoplasma hyopneumoniae, virus cúm, PRRS; kéo theo đó tạo điều kiện cho các nguyên nhân thứ phát như vi khuẩn Bordetella bronchiseptica, Pasteurella multocida, Heamophilus pneumoniae, APP (Actinobacillus pleropneumoniae), streptococcus suis, Salmonella cholerasuis gây bệnh.
Nguyên nhân gây ra bệnh hô hấp ở lợn (heo)
Bệnh hô hấp do nhiều nguyên nhân gây ra, có thể xếp vào 2 nhóm chính như sau:
- Do vi sinh vật
- Do môi trường và chăm sóc quản lý
Do vi sinh vật
– Virus: Do virus gây bệnh giả dại, virus gây bệnh Tai xanh, virus gây bệnh cúm, circovirus…
– Do vi trùng: Actinobacillus pleuropneumoniae (APP), Bordetella bronchiceptica, Haemophilus parasuis, Pasteurella multocida, Streptococcus suis, Salmonella cholera suis, Mycoplasma…
– Do ký sinh trùng: Do giun phổi, do sự di hành của ấu trùng giun tròn.
Do môi trường và chăm sóc quản lý
Bệnh hô hấp có liên quan rất mật thiết với tiểu khí hậu chuồng nuôi. Nếu các nguyên nhân sau đây tồn tại trong chuồng thì dễ gây bệnh hô hấp cho heo:
Chuồng trại luôn ẩm ướt, ẩm độ cao, vệ sinh kém, nuôi nhốt heo chật chội; không thông thoáng, tồn đọng nhiều khí độc trong chuồng như NH3 , H2S, CO2…
Do nguyên nhân gây bệnh hô hấp cho heo quá đa dạng như vậy cho nên nếu dùng thuốc để điều trị hoặc phòng bệnh không phù hợp thì kết quả sẽ không như mong đợi là điều dễ xảy ra !
Cơ chế sinh bệnh hô hấp ở heo
Trong số các vi khuẩn gây bệnh viêm phổi, có một số vi khuẩn phổ biến như :
- Mycoplasma,
- Pasteurella multocida,
- Haemophillus parasuis,
- Actinobacillus pleuropneumoniae
Các vi khuẩn gây bệnh thường xuyên có mặt trong chuồng trại và trong vòm họng của heo. Một khi sức đề kháng của heo bị suy giảm do đại thực bào bị hư hại khi heo bị nhiễm virus bệnh tai xanh. Niêm mạc và hệ thống lông rung đường hô hấp bị hư hại do nhiễm Mycoplasma.
Hoặc khi nhiễm Cirovirus, các hạch bạch huyết bị viêm làm giảm khả năng diệt khuẩn. Thêm vào đó, nếu điều kiện nuôi dưỡng kém, heo bị stress do môi trường, vi khuẩn sẽ xâm nhập xuống phổi và gây viêm cấp tính. Trong số đó Pasteurella multocida thường gây bệnh cấp tính làm heo chết đột ngột, Actinobacillus pleuropneumoniae với ngoại độc tố gây tràn dịch phổi – màng phổi và gây xuất huyết cấp tính tại phổi nên khi heo chết thường bị chảy máu mũi.
Heo con bị nhiễm Mycoplasma rất sớm, từ khi còn theo mẹ, nhưng đến khi cai sữa do heo bị stress, bệnh mới phát ra.
Những triệu chứng thường gặp của bệnh hô hấp ở heo
Đặc trưng của bệnh đường hô hấp là heo ho, sốt cao, khó thở, thở thể bụng, chảy nhiều dịch mũi, giảm ăn hoặc bỏ ăn. Một vài trường hợp có thêm triệu chứng chảy máu mũi.
![Những triệu chứng thường gặp của bệnh hô hấp ở heo](https://tohlim.com/wp-content/uploads/2021/10/heo-ho-hap.jpg)
Để phân biệt bệnh viêm phổi do Mycoplasma thì heo ho to từng cơn dài 7-10 tiếng, ho mọi lúc: sáng sớm, chiều tối, sau khi ăn, bị rượt đổi v.v…
Phương pháp điều trị bệnh hô hấp ở heo
Để cho kết quả điều trị cao, chúng ta phải điều trị sớm và tích cực với các thuốc như kháng sinh, kháng viêm, hạ sốt, long đờm (BIO-BROMHEXINE), và vitamin.
Nên ưu tiên chọn các kháng sinh chưa bị lờn thuốc và cho kết quả điều trị cao như: BIO-CEP 5 hoặc BIO-CEFQUIN rất hiệu quả với các bệnh hô hấp thở thể bụng, tụ huyết trùng, nhưng lưu ý kháng sinh này không hiệu quả với bệnh suyển heo (Mycoplasma).
Trong khi đó thuốc BIO-TULACIN 100, BIO-MARCOSONE, BIO-FLORSONE 400 LA rất hiệu quả với các mầm bệnh do vi trùng gây ra, nguyên phát hoặc thứ phát, kể cả bệnh suyển heo do Mycoplasma hyopneumoniae .
Những biện pháp phòng ngừa bệnh hô hấp ở heo
Người chăn nuôi phải dùng biện pháp tổng hợp gồm 4 vấn đề:
- Tiêm vaccine
- Sát trùng chuồng trại
- Sử dụng thuốc
- Chăm sóc quản lý tốt
– Tiêm đầy đủ vaccine để phòng các bệnh truyền nhiễm, kể cả vaccine ngừa bệnh hô hấp khi heo còn khỏe mạnh. Nên chọn vaccine hô hấp loại đa giá.
– Chuồng phải được sát trùng định kỳ 7 ngày 1 lần với thuốc BIO-GUARD, giữ khô chuồng để giảm độ ẩm, chuồngphải thông thoáng. Tránh gây stress cho heo, đừng nhốt heo chật chội, nhập heo vào cùng lượt và xuất ra cùng lượt.
– Trộn một trong số những kháng sinh sau vào thức ăn để kiểm soát bệnh; dùng liên tục 5 ngày, vào những thời điểm như chuẩn bị cai sữa, thời tiết chuyển lạnh…
- BIO-CHLORTETRACYCLINE
- BIO-AMOX+TYLOSIN
- BIO-LINCOMIX
- BIO-AMOXICILLIN
Sau mỗi đợt dùng kháng sinh, nên trộn BIOTIC vào thức ăn liên tục để cung cấp vi khuẩn có lợi; tăng sức đề kháng và giảm khí độc trong chuồng nuôi.
– Thức ăn phải đầy đủ chất dinh dưỡng,cần nhớ:
Bổ sung 50-100 IU vitamin E cho một tấn thức ăn nếu trong đàn heo có biểu hiện của bệnh hô hấp. Cung cấp đầy đủ nước sạch mọi lúc cho heo uống.
– Sau cùng, đừng quên xổ giun cho heo với các thuốc như BIO-LEVAMISOL 10% hoặcBIVERMECTIN 1%.