Cà chua có tên khoa học là Lycopersicum esculentum Miller, thuộc họ Solanaceae. Loại cây này có nguồn gốc từ Nam Mỹ, mọc trên nhiều loại đất nhưng thích hợp nhất vẫn là đất cát pha, đất mùn hoặc đất phù sa, đất phù sa ẩm, thoát nước tốt. Để cây cà chua có năng suất, chất lượng tốt thì khâu phòng trừ dịch bệnh là rất quan trọng. Bệnh đốm lá cà chua do nấm Lycopersicon esculentum gây ra, là một trong những bệnh hại phổ biến trên lá cà chua. Trong điều kiện thích hợp, bệnh này có thể gây hại nặng dẫn đến mất mùa hoàn toàn. Bệnh tuy không lây trực tiếp vào quả cà chua nhưng khi gây hại trên lá có thể làm cho lá bị vàng, rụng lá dẫn đến quả kém phát triển.
Triệu chứng bệnh đốm xám trên cây cà chua
![Triệu chứng bệnh đốm xám trên cây cà chua](https://tohlim.com/wp-content/uploads/2021/10/a-1.jpg)
Bệnh đốm lá hại cây cà chua Cercospora (còn gọi là bệnh mốc lá Cercospora) xuất hiện trên cà chua Mexico, Nhật Bản, Trung Quốc, Châu Phi, Philippin, Ấn Độ, Việt Nam.
– Vết bệnh lúc đầu mờ, lõm, sau lan rộng, mô bị bệnh chuyển thành màu hơi vàng xám. Nấm gây hại cả mặt trên và mặt dưới của lá, lá bị bệnh nặng có thể rụng.
– Nấm mọc thành đám màu xám nhạt ở dưới mặt lá. Trên lá non, vết bệnh lúc đầu nhỏ, sau tăng nhanh, xuất hiện quầng vàng ở xung quanh; mô bị bệnh ở mặt trên và mặt dưới lá đều bị chết.
– Trong điều kiện khí hậu ẩm nấm sinh ra nhiều bao tử phân sinh; khi nhìn qua kính hiển vi có thể thấy bào tử nấm trên mặt lá. Vết bệnh lan rộng trên lá non, Không bị giới hạn bởi gân lá, có thể làm rách lá.
Nguyên nhân gây bệnh đốm xám
– Bệnh do nấm Cercospora fuligena (Roldan), thuộc họ Dematiaceae, bộ Moniliales, lớp Nấm Bất toàn gây ra.
– Quan sát lớp bệnh trên lá bằng kính hiển vi thấy cành bào tử phân sinh mọc thành cụm; mỗi cụm 2 – 5 cành hoặc nhiều hơn, các cành mọc tỏa ra. Cành bào tử có màu nâu nhạt, có vách ngăn hơi cong; kích thước của bào tử phân sinh 25 – 70 x 3,5 – 5 micromet dạng hình chùy hoặc hình trụ dài, thẳng hoặc hơi cong. Có nhiều vách ngăn.
Đặc điểm phát sinh phát triển bệnh
![Đặc điểm phát sinh phát triển bệnh](https://tohlim.com/wp-content/uploads/2021/10/b-2.jpg)
– Bệnh tồn lưu trên tàn dư cây bệnh, ở Florida (Mỹ) bệnh còn tồn lưu trên cây Solanum nigrum L. Bào tử truyền lan trong không khí, rơi trên lá cà chua; sự xâm nhiễm xẩy ra nhanh nhưng triệu chứng được thể hiện chậm sau 2 tuần, bệnh thường xuyên xuât hiện ở các phía gốc, bệnh phát triển mạnh khi thời tiết ấm vầ ẩm ở các tháng 4, 5 trên cà chua xuân hè và tháng 9, 10 trên cà chua vụ đông. Một số dòng giống cà chua như CJN1767, R – 71, CLN1624, PT4675B bị bệnh khá nặng.
Biện pháp phòng trừ phát sinh
– Thu dọn sạch tàn dư cây bệnh, vệ sinh đồng ruộng.
– Trồng giống kháng
– Làm giàn, cắt tỉa lá phía gốc, tăng độ thôn thoáng trong luống cà chua có tác dụng làm giảm mức độ bệnh.
– Sử dụng hạt giống sạch bệnh.
– Tỉa bỏ các lá bệnh, đốt bỏ xác lá cây bệnh và tiêu hủy tàn dư cây trồng sau mỗi vụ mùa. Nấm có thể sống trong tàn dư cây trồng trong 3-4 năm.
– Thực hiện chế độ luân canh.
– Trồng cây đúng mật độ, tạo khoảng cách cho cây có độ thông thoáng.
– Tránh tưới nước lên lá, nên dùng hệ thống tưới nhỏ giọt, dùng bạt phủ nông nghiệp để che phủ đất có thể hạn chế được bệnh.
– Bón phân đầy đủ và cân đối giúp cây sinh trưởng khỏe.
– Các loại thuốc sau có thể dùng để kiểm soát được bệnh:
– Hoạt chất Chlorothalonil : Daconil 75WP
– Hoạt chất Azoxystrobin như Overamis 300SC.
– Thuốc Mighty 560SC phối trộn của 2 hoạt chất trên ( Azoxystrobin 60g/l + Chlorothalonil 500g/l)