Bệnh bạch tạng biến phổ biến ở nhiều vùng trồng ngô trên thế giới, chẳng hạn như Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Trung Phi và Carib. Trong những năm gần đây, bệnh cũng đã xuất hiện và gây hại trên nhiều vùng sản xuất ngô ở nước ta, nhưng tập trung chủ yếu ở vùng Đông Bắc. Một số khu vực có tới 70 – 80% cây trồng ngoài đồng bị thiệt hại khiến mật độ rừng bị thiếu trầm trọng. Để nắm rõ tình hình thực tế, nhằm hạn chế mức độ gây hại của bệnh bạch tạng trên các vùng trồng ngô, chúng tôi xin chia sẻ cùng bà con một số kinh nghiệm nhận biết một số triệu chứng điển hình của bệnh. Từ đó có biện pháp phòng tránh sớm và hiệu quả.
Triệu chứng bệnh bạch tạng trên cây bắp
![Triệu chứng bệnh bạch tạng trên cây bắp](https://tohlim.com/wp-content/uploads/2021/10/Cara-Mengatasi-Bulai-Pada-Tanaman-Jagung-scaled-1.jpg)
Bệnh xuất hiện ngay từ khi cây hại khi còn non ở giai đoạn 3 – 8 lá. Ban đầu thường ở tầng lá giữa; sau đó lan lên các lá trên ngọn. Vết bệnh là các vết sọc dài trên phiến lá; chạy dọc theo gân lá từ gốc lá lên ngọn lá, màu trắng nhợt, hoặc hơi vàng, phiến lá nhỏ. Cây bị bệnh kém phát triển hoặc phát triển không bình thường; còi cọc, lá nhỏ, không hình thành hạt hay hình thành những hạt dị hình. Bị bệnh nặng cây ngô không cho năng suất hoặc có thể chết.
Nguyên nhân gây bệnh
Bệnh do nấm Sclerospora maydis (Racib.) Butller gây ra. Nấm có thể tồn tại trên hạt, lá mầm là nơi bị nhiễm bệnh đầu tiên. Bệnh phát triển mạnh trong điều kiện thời tiết âm u ẩm ướt, nhiệt độ thấp hơn 240C.
+ Bào tử phân sinh là nguồn lây lan bệnh quan trọng trong thời kỳ ngô sinh trưởng trên đồng ruộng. Bào tử phân sinh chỉ hình thành trong điều kiện độ ẩm cao; nhiều sương, trời âm u, ít nắng gắt và nhiệt độ thấp.Trong điều kiện ẩm độ thấp, trời khô hanh, nhiệt độ cao; khi có nắng bào tử rất ít hình thành, khả năng sống kém, rất dễ chết không lây lan gây bệnh được.
![Bệnh do nấm Sclerospora maydis (Racib.) Butller gây ra](https://tohlim.com/wp-content/uploads/2021/10/unnamed-1-3.jpg)
+ Đặc điểm nhận dạng cành bào tử phân sinh của nấm Sclerospora: Cành bào tử phân sinh ngắn mập; phía dưới thon, phía trên phình to phân nhiều nhánh ngắn không đều; ở đỉnh nhánh gắn các bào tử đơn bào hình trứng, hình bầu dục, không màu. Cành bào tử chui qua lỗ khí ở mặt lá lộ ra ngoài; tạo thành một lớp mốc trắng như sương muối phủ trên mô bị bệnh. Bào tử phân sinh được hình thành trong khoảng nhiệt độ 10 – 27ºC; khi nảy nầm hình thành ống xâm nhập vào lá để gây bệnh.
Biện pháp phòng trừ hiệu quả
Sử dụng giống kháng bệnh, chỉ dùng hạt giống sạch bệnh; xử lý hạt giống bằng thuốc Rovrral (2g/ 10kg hạt). Luân canh với lúa hoặc một số cây trồng không phải là ký chủ của bệnh.
Vệ sinh đồng ruộng, thu dọn sạch tàn dư cây bệnh đem tiêu hủy; tạo độ thông thoáng cho ruộng ngô. Khi xuất hiện cây bệnh, nhổ và tiêu huỷ ngay để tránh lây lan; đồng thời có thể phun các thuốc như Ridomil MZ72; nồng độ 0,2%, thuốc Aliette 80WP nồng độ 0,2% lên toàn bộ tán lá để trừ bệnh.
– Hạt giống chọn lọc tốt có sức nảy mầm mạnh, có thể sử lý thuốc bột TMTD để bảo vệ khi gieo vào đất có nguồn bệnh cũ. Ngoài ra theo nghiên cứu của “Học viện nông nghiệp Việt Nam” xử lý ngô bằng axit Sunfuric 0,2% cũng có tác dụng tốt để phòng trừ bệnh bạch tạng ngô.
– Có biện pháp kỹ thuật canh tác hợp lý cũng như nên lựa những sản phẩm “phân bón chuyên dùng cho ngô” chất lượng. Cung cấp đầy đủ và cân đối dinh dưỡng cho ngô trong suốt quá trình sinh trưởng, giúp ngô sinh trưởng phát triển mạnh, tăng khả năng chống chịu hạn chế sâu bệnh hại.